Tegenprestatie? Win-win situatie!
Een pleidooi voor een nieuwe vorm van sociale werkverschaffing die zowel de stad als de stedelingen vooruit helpt.
Wie een bijstandsuitkering ontvangt in Rotterdam is verplicht daar iets voor terug te doen. Dat is op zich een prima uitgangspunt: alleen je hand ophouden zou wel heel erg makkelijk zijn. Bovendien is de mens een sociale soort: hij heeft van nature de behoefte ergens bij te horen, mee te tellen, gewaardeerd te worden. Daarbij is het natuurlijk wél van belang dat de tegenprestatie die geleverd moet worden die behoefte ook daadwerkelijk kan bevredigen. Er is – om even kort door de bocht te gaan - nog nooit een mens wijzer geworden of meer betrokken bij z’n omgeving door saai en nutteloos werk.
Niemand doet graag zinloos werk, dat vaak eerder ervaren wordt als straf dan als sociale stepping-stone. Echte participatie zou zowel in het voordeel van de deelnemer (participant) als van de stad moeten werken. Dat lijkt een open deur intrappen, maar in de praktijk blijkt dat lang niet altijd zo te zijn. Er moet eerst iets veranderen aan de manier waarop we onze stad besturen. Dat is een enorme uitdaging: de manier waarop sociale zekerheid en het zorgstelsel zijn georganiseerd, is onwerkbaar geworden. De afgelopen decennia lag de nadruk alleen op efficiency en een procesgerichte – dus niet mensgerichte – aanpak van en visie op werk.
Centrale gedachte achter de praktijk van Creatief Beheer is dat beheer en onderhoud van groenvoorzieningen door de bewoners zélf, met hulp en begeleiding van professionele ‘tuinmannen en – vrouwen’ dé stuwende kracht achter de ontwikkeling van wijk en bewoners is. Omgang met elkaar en met de natuur is essentieel voor ons om ons goed te kunnen voelen en te kunnen groeien in de ruimste zin des woords. Een kind dat lekker in modderplassen kan raggen en met regenpieren kan spelen zal in zijn ontwikkeling al snel een stapje voorliggen op zijn leeftijdsgenootje dat binnen zit te gamen of tv te kijken. Daar willen we als Creatief Beheer heen. En wat ons betreft wordt Rotterdam, de stad met de grootste problemen en dus ook de grootste kansen, gidsstad voor heel Nederland. Als het hier lukt, lukt het overal!
En wie wil dat nou niet, een groene en kindvriendelijke omgeving? Een veilige, gezellige en letterlijk bloeiende openbare ruimte trekt bovendien gezinnen en hoger opgeleiden aan, wat de komst van goede scholen naar de buurt in de hand werkt en de werkgelegenheid doet groeien. En is dat niet precies wat Rotterdam zo graag wil, goed onderwijs en veel hoogopgeleide mensen die zich aan de stad binden in plaats van er een maandje op locatie te werken?
En zo komen we weer op de tegenprestatie waar we ons verhaal mee begonnen. Stel je voor dat alle ‘tegenpresteerders’ van Rotterdam bij een project van Creatief Beheer aan de slag zouden gaan…. Dan zijn we binnen de kortste keren de groenste en meest kindvriendelijke stad van Nederland. Op zijn oer-Rotterdams: handen uit de mouwen, niet lullen, maar spitten.
De heilzame werking van een groene, veilige omgeving is onderzocht en bewezen. Een paar zaken op een rij:
Wetenschappelijke feiten
30% minder depressie in groene wijken
15% minder overgewicht bij kinderen in groene omgeving
Prijzen vastgoed in groene wijken 10 tot 30% hoger
Tuinieren is één van de gezondste activiteiten (met duidelijke communicatieve meerwaarde)
Sociale interactie: cruciaal voor ontwikkeling (leerling-meester, teamwerk, coaching)
Mensen en menselijke interactie vormen dé succesfactoren van de projecten
Waardecreatie, kostenreductie en effectiviteitsslag
De aanpak van Creatief Beheer – gericht op een groenere en kindvriendelijker omgeving - zorgt e rvoor dat de zelfredzaamheid van een woongemeenschap en het vermogen zelf dingen te organiseren, verbetert. Met andere woorden: hierin zit de ‘waarde’ van de CB-projecten. Dat gaat gepaard met een kostenreductie én een effectiviteitsslag op vrijwel elk terrein, doordat verschillende doelstellingen met als speerpunt werkgelegenheid en zorg gekoppeld worden.
Ontdek het gezelschapsspel ‘Werk aan je wijk!’
Momenteel is Creatief Beheer - samen met een aantal andere partijen met veel kennis en ervaring op dit gebied- in een aantal Rotterdamse wijken bezig hun unieke aanpak in de praktijk te brengen. We werken vanuit een aantal plekken, dit zijn tuinen die dienen als ontmoetingsplek en uitvalsbasis (‘loket’, zo u wil) voor iedereen die iets terug wil doen voor zijn of haar uitkering of gewoon iets wil doen voor de wijk. Op dinsdag, woensdag en donderdag wordt er getuinierd in diverse wijken. Via ons kaartje en programma kan je eenvoudig zien waar en wat het programma is.
Je meldt je aan bij een van deze tuinen (of stuur een mailtje) en je krijgt een intake-gesprek waarin gekeken wordt wat je leuk vindt, waar je goed in bent en wat er nodig is. Zo proberen we te komen tot een ‘participatietraject’ waarbij beide partijen baat hebben.
Het spreekt voor zich dat ‘meedoen’ hier niet alleen voor de deelnemer geldt, maar voor alle partijen die meewerken aan de verbetering van de wijk. En natuurlijk bewoners, die ook een steentje bijdragen. Als we het niet samen doen, lukt het niet!
Werken aan je wijk is dus geen spelletje solitaire, maar een gezelschapsspel dat alleen maar winnaars kent. Houd daarbij de volgende uitspraken in gedachten:
Een stad is opgebouwd uit wijken, niet onderverdeeld in wijken.
De wijk in al haar facetten zou zó moeten worden ingericht, dat de mensen die er wonen beter en gezonder van worden.
Een wijk is een economisch systeem op zichzelf, waarmee geld verdiend kan worden.
Zelforganisatie op wijkniveau is heel goed te doen vanwege het schaalniveau en de functionaliteit (‘menselijke maat’).
Samenvattend: Creatief Beheer wil met alle betrokkenen, bewoners, organisaties en diensten de gevestigde praktijk omvormen tot een duurzame, effectieve, integrale praktijk. Dat gaat natuurlijk niet zomaar: we weten heel goed dat we rustig maar gestaag aan netwerk en draagvlak zullen moeten werken en dat er niet één, maar vele oplossingen mogelijk zijn. Maar als we nu niet beginnen, zullen we die nooit vinden.
Intussen zijn we al zo’n tien jaar bezig onze doelstellingen in de praktijk te testen en verder te ontwikkelen. We hebben parkjes en vergroeningstrajecten in vijf Rotterdamse wijken, te weten Bospolder/Delfshaven, Wijk Feijenoord, Oleanderbuurt en de Afrikaanderwijk en een traject in Spijkenisse. Dus, beste mensen van het college en de raad van Rotterdam, als jullie dit ook als een goede kans zien om wijken te verbeteren én de ‘verplicht vrijwillige’ deelnemer een kans op een leuke en gezonde job te bieden…. Dan kunnen wij morgen met de intakes beginnen. Dus wie mee wil doen... klik hier voor info. En wat het mooiste van alles is, het kóst geen geld, het levert geld óp. De sociale wederopbouw van Rotterdam kan wat ons betreft beginnen!
