Dokter Biemans interviewt zichzelf

Je wilde jezelf weer eens interviewen.

Ja het is tijd. Er is zoveel gebeurd en een interview is wat mij betreft de beste manier om het uit te leggen.

Wat wil je dan uitleggen ?

Alles, maar dat gaat niet. Het belangrijkste is wat we met ons nieuwe programma groen, gezond en gezellig beogen. Als Creatief Beheer zijn we helemaal terug naar af gegaan en proberen met onze ervaring, netwerk en inzichten onze praktijk deze keer duurzaam en structureel door te ontwikkelen. Daarnaast ben ik natuurlijk gedwongen opgenomen, officieel in bewaring gesteld en dat is een bizar verhaal. Mensen denken natuurlijk je wordt niet zomaar opgenomen en dat is waar. Tegelijkertijd in mijn geval was het onterecht, ik deed wel vreemd, maar was absoluut geen gevaar voor mijn omgeving of wie dan ook. Dat is toch de reden om opgenomen te worden via een inbewaringstelling.

Waarom ben je dan opgenomen ?

Dat is een combinatie van een bezorgde omgeving, een overijverige huisarts en een aantal ‘foute grappen’ met GGZ medewerkers mijnerzijds. Ik dacht ik leg het ze achteraf wel uit, die vlieger ging niet op. Wat er gebeurde had alles te maken met het kwantumspel waar Karin en ik mee bezig waren. Dat heb ik als model ontworpen om de wereld van het allerkleinste op een andere manier te benaderen. Niet via elementaire deeltjes en krachten, maar direct via cijfers en interactie. Die interactie is gewoon optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Dat spel en de achterliggende wiskunde nam als het ware een vlucht met mij. Ik zag op zeker moment heel scherp hoe ons universum en leven in elkaar zit en dat is betoverend. Het heeft twee weken geduurd, waarvan de laatste week in de kliniek. Daarna was het over en zag ik alles weer normaal. Kan het nog een beetje invoelen en herinner me nog hoe de formules werkten, maar kan het niet meer ‘zien’.

Is dat niet gewoon een psychose ?

Dat is dus wat de artsen en mijn omgeving dacht, behalve Karin dan, want die wist waar ik mee bezig was en ons gezinsleven ging feitelijk gewoon door. Ik sliep ook gewoon ’s nachts. Ik heb ooit een half jaar op een psychiatrische afdeling gewerkt als arts en een psychose verloopt toch anders en er is meestal sprake van angst, betrekkingswaan, dwanggedachten, stemmen en hallucinaties. Angst heb ik nooit gehad, het voelde alsof ik alles scherper zag en mijn brein drie keer sneller werkte. Ik kon dingen voorspellen en associeerde erop los. Ik was vrolijk en druk, wat ik normaal ook al ben. Ik wist ook dat het weg zou gaan en dat het twee weken zou duren. Vraag me trouwens niet waarom, ik wist het gewoon. Het beste kan ik het omschrijven als een visioen of openbaring en zo wil ik het ook blijven zien. Ik voel me prima, ben blij dat ik het heb meegemaakt en heb er een hoop van geleerd.

Maar goed dat is jouw versie van het verhaal

Inderdaad en heb inmiddels ervaren hoe moeilijk het is om dit goed te vertellen. Eigenlijk lukt dat niet, het stigma rond psychiatrie is nogal groot. Mensen zijn er bang voor. De enige mensen waaraan ik het goed kan vertellen, zijn mensen die zelf zijn opgenomen of die dit van heel nabij hebben meegemaakt. Heb heel wat aantekeningen gemaakt tijdens mijn opname, ik heb een unieke inkijk gekregen in ons psychiatrisch handelen en hoe er als patiënt niet naar je geluisterd wordt. Dat laatste is echt verbijsterend. In die zin zijn Karin en ik getraumatiseerd en heeft ons vertrouwen in het zorgsysteem een flinke deuk opgelopen. Omdat alles nog zo vers is wil ik eerst wat afstand nemen. Wil er het liefste een boek over schrijven, want dat is volgens mij de enige manier om het goed te vertellen. Mijn medisch dossier leest als een filmscript, het leek wel ‘one flew over the Cuckoo’s nest 2.0’. Tegelijkertijd ben ik er ongeschonden uitgekomen, heb ik nooit medicatie geslikt en was op die twee weken na compleet coherent en mezelf. Hier wil ik wil het even bij laten.

Wanneer gaat dat boek dan verschijnen?

Waarschijnlijk pas over een jaar, ben nu vooral aan het oriënteren en aan het bijkomen. Heb ook geen tijd, onze praktijk heeft alle aandacht nodig omdat we in een nieuwe fase zijn beland en opstarten is altijd een van de lastigste klussen. De oorzaak van mijn ‘visioen’ is het spel; de wiskunde en de visie, daar ben ik nu achter de schermen mee bezig om dit verder te ontwikkelen. Dit keer op een wat rustigere manier. Merk dat ik het allemaal iets te simpel en rooskleurig zag. Toch blijven de inzichten overeind alleen de aanvliegroute moet anders en dat kost tijd om uit te werken.

De aanvliegroute ?

Hoe ik het vertel. Al doende heb ik een model gemaakt dat puur uit mogelijkheden en getallen bestaat en dit is voldoende om de wereld te beschrijven. Dat is in een notendop wat ik ontdekt heb en dus ook zag. Dit is een nieuwe manier van kijken naar getallen, ruimte, energie en massa, maar ook bewustzijn en menselijke interactie. Ben erop gekomen door kwantumtheorie toe te passen in onze alledaagse werkelijkheid en uiteindelijk kwam ik zo via een rollenspel bij het allerkleinste en wonderlijk genoeg bleek dit spel een soort ruimtelijk object met een omtrek, straal en inhoud bestaande uit mogelijkheden. De individuele mogelijkheden van de zes elementen, de positionele in het vlak en de interactiemogelijkheden tijdens het spelen. Het was simpelweg te mooi om waar te zijn. Nu zie ik het wat meer in perspectief, het is nog steeds razend interessant maar het is maar een model; een formule met complexe getallen als objecten, die rekenkundig samenspelen.

Dat heeft dus niets te maken met je huidige praktijk in de wijk ?

Niet direct maar het komt allebei voort uit mijn manier van kijken naar de werkelijkheid. Het mysterie van ons bestaan zit eerder tussen ons in, dan in de ‘werkelijkheid’ zelf. Hoop dat mensen niet denken dat ik gek ben als ik zeg dat onze werkelijkheid er een is die gemaakt wordt door onszelf en die buiten ons niet bestaat. Dat wat buiten ons bestaat kunnen wij slechts indirect leren kennen via onze zintuigen en met onze meetinstrumenten en theorieën als verlengstuk hiervan.

Dat zal niet iedereen direct boeiend vinden.

Nee de meesten vinden dit te ver gezocht en de rest vind het vooral een academisch dan wel filosofisch vraagstuk. Dat is toch raar, want het is de basis waarop al onze kennis van de ‘werkelijkheid’ is gebaseerd. Het zijn onze hersenen samen met onze zintuigen die onze werkelijkheid vormen. We zien slechts dat wat ons gegeven is te zien. Het idee dat we het mysterie van ons bestaan kunnen ontrafelen vind ik pas echt naïef. De kwantumtheorie stelt dat alles verbonden is en dat waarnemer en object dit ook zijn. Hersenonderzoek laat zien dat de hersenen onze wereld vormgeven en dat onze zintuigen deze waar nodig corrigeren of bijstellen. Als onze zintuigen iets niet zien of horen vullen onze hersenen dit zelf in. Sta er eens bij stil wat dit betekent voor waarheidsvinding, meningsvorming en gerechtigheid.

Wat betekent dit dan ?

Dat onze manier van kijken bepaald wat we zien en dat deze manier van kijken onze werkelijkheid vormt. De werkelijke werkelijkheid is niet iets wat we kunnen zien. In exacte vakken zoals natuurkunde geldt dit minder, maar bijvoorbeeld alle toegepaste wetenschappen zijn in deze zin bevooroordeeld en zitten vol verkapte morele en onbewijsbare aannames.

Dit betekent dat een heleboel oplossingen voor hedendaagse problemen samenhangen met een andere nieuwe manier van kijken en doen. Als je hier niet anders naar kijkt kom je nooit tot een oplossing. Dat hebben we bijvoorbeeld gedaan bij de rat tijdens het project rattenparadijs. Uitgangspunt hierbij was dat de rat niet het probleem is maar juist de oplossing. Dit klinkt in eerste instantie raar maar doorredenerend kom je tot verrassende conclusies.

Wat voor soort conclusies ?

De rat leert ons hoe we met de stad dienen om te gaan om overlast te voorkomen. In deze zin is het onderdeel van de oplossing. Ons programma Groen, Gezond en Gezellig zorgt automatisch voor minder rattenoverlast. Namelijk minder zwerfvuil en etensresten, meer groen en meer natuurlijke vijanden zorgen ervoor dat ratten het lastiger krijgen, maar mensen hebben er juist baat bij. Je investeert in gezonde leefomgeving en dit gaat hand in hand met minder plaagdieren. Deze komen allen voort uit een disbalans van het natuurlijke evenwicht. Meer groen en beter verzorgd groen heeft veel positieve effecten op allerlei gebied. Dit alles leren we van de rat als we hem op deze wijze bestuderen en hem niet als ‘probleem’ neerzetten. Hij is onderdeel van een veel groter probleem.

Wat voor groter probleem ?

Het probleem van onze getroebleerde verhouding met de natuur. We zijn natuurlijk gewoon dieren en wat we ook doen om dit te ontstijgen op cultureel vlak we kunnen er niet aan ontsnappen. We zijn zelf natuur en volgen natuurwetten. Ik kan hier heel uitgebreid over spreken want hier zit volgens mij de oorzaak van de huidige problemen. We zijn als het ware vastgelopen in onze zoektocht naar het mysterie, die toch zo voorspoedig leek en worden teruggetrokken in onze natuur, die we dachten te controleren. We komen nu in een fase waarin we de weg terug moeten zien te vinden. En zoals ik al aangaf de rat kan hierbij helpen, de kwantumtheorie trouwens ook. Eigenlijk kan alles helpen als we snappen hoe het werkt.

Hoe werkt het dan ?

Om mee te beginnen problemen en oplossingen horen bij elkaar en zoals een Indiaans spreekwoord luidt; problemen zonder oplossingen zijn geen problemen. Dit betekent dat zoals het ontwerp van een wetenschappelijk experiment de uitkomsten definieert en conclusies. Zo ook bepaald het ontwerp van een probleem de mogelijke oplossingen. Dus het zoeken van oplossingen begint wat mij betreft bij het definiëren van problemen. De gezondheidszorg is hiervan een goed voorbeeld door ziekte als een probleem te benoemen is de beste oplossing in feite al bepaald; de ziekte genezen. Inmiddels is duidelijk dat gezondheidszorg draait om het omgaan met ziekte en dat genezen vooral bepaald wordt door de ernst van de ziekte en de conditie van de patiënt. We genezen onszelf en geneeskunde tracht dit proces te ondersteunen. De grootste winst zit in preventie en acceptatie. Dat laatste is stukken lastiger als ziekte slechts als iets problematisch wordt gezien. Het is veel complexer dan dat.

Maar Biemans wie gaat dit begrijpen ?

Zo moeilijk is het toch niet. Het draait om ons mens- en wereldbeeld, dat is het uitgangspunt en dat is geen vaststaand gegeven. Ik heb daar veel over geschreven en alles wat ik doe heeft daar mee te maken. Dat kwantumspel is een model waarmee je de hele wereld en ook onszelf als een structuur van mogelijkheden kunnen zien. Hierbij spelen individuele mogelijkheden, systeemmogelijkheden en interactiemogelijkheden samen en dit betekent dat onze individualiteit wordt bepaald door dit samenspel. We doen het dus nooit zelf of alleen, maar altijd samen. Als we mensen zien als individu met een lichaam, geest en zelfs een eigen wil suggereren we of we autonome wezens zijn. Dat zijn we simpelweg niet, we zijn een gevolg van alles en iedereen en hier ook onlosmakelijk mee verbonden. Zo zie ik het en als je dan naar mezelf en de wereld kijk zie je heel andere problemen en oplossingen. Dat laatste is dus erg praktisch en nuttig. Mijn laatste blogs over systeemparadoxen passen hierin en waren nodig om ons programma groen, gezond en gezellig verder te kunnen ontwikkelen.

In welk opzicht ?

De reden dat we dit doen is de pilotparadox. We hebben altijd als een pilot gewerkt als voorportaal voor een andere benadering van onderhoud en welzijn. Echter deze paradox stelt dat de voorwaarden in pilots niet dezelfde zijn als die van de lopende praktijk. Het zijn gewoon twee verschillende systemen. Willen we dus werkelijk een systeemverandering teweeg brengen moeten we deze ontwikkelen in en met deze lopende praktijk doen. Dit is lastig maar heeft vele voordelen en het grootste voordeel is dat als het lukt het overal is te implementeren. En een ander groot voordeel is dat het huidige systeem kan blijven bestaan en dat het totale systeem efficiënter wordt, waarbij de efficiëntieparadox wordt vermeden. Waar ik mee bezig ben is een praktijk en een theorie simultaan ontwikkelen en natuurlijk is dat raar en zal pas achteraf duidelijk worden wat en hoe. Tenminste als het lukt.

Het kan ook nog mislukken ?

Tuurlijk, maar daar ga ik niet van uit. Tegelijkertijd is het voor mij nog niet duidelijk hoe het precies gaat lukken. Conceptueel klopt ons verhaal en alle functionaliteiten hebben we in diverse pilots getest. Nu komt het erop aan dat ik andere mensen en dan met name mensen in de praktijk en beleid kan overtuigen van de potentie van deze weg als het gaat om hedendaagse grote stadsproblemen, zoals anonimiteit, vervuiling, stress, klimaatadaptatie, veiligheid, ratten en ga zo maar door. Iedereen doet al zijn of haar best, de winst zit in verbinden, samenspelen en daar moet ruimte voor zijn. Nieuwe mogelijkheden creëer je met een nieuwe vakman en een fonds dat zowel financiering als uitvoering organiseert. Deze methode noemen we stadsgeneeskunde omdat het grootste rendement ligt op het gebied van de preventieve volksgezondheid.

Als ik dit zo hoor is het zo’n beetje de oplossing voor alles ?

Zo’n beetje wel ja.

Is dat niet wat onrealistisch ?

Helemaal niet, je draait iets om en er ontstaan mogelijkheden. Heb ik niet van mezelf, maar dit is een techniek uit de kunst. De Fransen noemen het detournement en de situationisten, een groep kunstenaars uit Parijs deden het eind jaren 50. Ze streefden er overigens naar om een toestand van permanente revolutie te creëren. Wellicht allemaal wat idealistisch, maar de techniek werkt en als je hem toepast op iets concreets geeft dat nieuwe mogelijkheden. Nieuwe mogelijkheden heb je nodig om systeemfouten te corrigeren.

Je interviewt jezelf, gebruikt moeilijke woorden, verzint allerlei nieuwe paradoxen. Ben je niet bang dat mensen je niet volgen en dat ze er niets van snappen ?

Ik heb geen keus, als ik het begrijpelijker probeer te maken verlies ik het punt dat ik wil maken. Zo’n zelfinterview is een vorm die ik heb gebruikt als kunstenaar en die me helpt om mijn ideeën te concretiseren. Als ik met mensen spreek kan ik het op hun niveau uitleggen, maar in tekst is dat lastiger. Het komt er simpel op neer dat we de menselijke maat herstellen in de directe leefomgeving en dat hierdoor mensen weer mens kunnen zijn. De ‘hoe nu verder’ vraag is hier aan de hand, want dit doen we al 17 jaar en het werkt altijd min of meer. Ben trouwens vaak geïnterviewd maar die interviews worden geredigeerd, begrijpelijk gemaakt en laten het in ieder geval niet zo staan zoals ik nu doe. De ideaalste vorm zou zijn als mensen gewoon blijven doorvragen in de reacties. Kan ik weer naar beste vermogen antwoorden en zoverder, leer ik ervan, leren jullie ervan.

Bovendien al begrijpen maar een paar mensen het, dat is al winst het gaat er uiteindelijk om dat de juiste mensen het begrijpen en dat iedereen merkt en ziet dat het werkt.

Wat ga je de komende tijd doen ?

Heel veel achter de schermen werken, stap voor stap onze twee challenge trajecten uitbouwen. Daarnaast ga ik me oriënteren en netwerken omdat ik natuurlijk een boek wil schrijven en het kwantumspel uitgeven. Dat is wat mij betreft een lange termijn project. Dokter Biemans is nu mijn uithangbord en ben van plan mijn kunst weer op te pakken. Uiteindelijk is wat Karin en ik doen te zien als een grote publieke performance met praktisch nut. Iets totaal anders dan ontregelen. De functie van kunst is veranderd in decadente doorgeschoten beschavingen zoals de onze. Die ontregelen immers zichzelf.

Heb de afgelopen periode mijn boekjes weer eens gelezen die ik heb uitgegeven tussen 1991 en 2001 en die gaan over hetzelfde, ik was toen wat frisser, absurder en radicaler. Ik vind wat ik toen maakte nog steeds goed en inspirerend. Het was redelijk schaamteloos en ik zou dat nu niet meer durven. De eerste 21 nummers staan nu online. Daarnaast ben ik ook mijn archief aan het opruimen en ben van plan de schilderijen die ik nog uit die periode heb te verkopen. Ik zal nog wel wat interviews publiceren voor de zomer en hopelijk lukt het me een goede beschrijving van de kwantumgame op papier te krijgen. Ik ga mezelf in ieder geval niet overhaasten. Alles staat in de steigers en we liggen op schema.