Een vrij mens

Zijn wij vrije mensen die in een vrij land leven ?

Ik denk het niet. Er zijn vele vormen van vrijheid en onvrijheid, het is maar welke je het hoogst acht. Wij hebben de vrijheid om te kiezen, maar alle keuzes zijn voorgeprogrammeerd; kaas of worst. Werken is iets dat moet, we zijn geen land van flierefluiters. Vrijheid is iets waar we niet voor zijn gemaakt, want anders zouden we niet kiezen. Iedere keuze is een beperking van je vrijheid en stelt je weer voor nieuwe keuzes. Niet kiezen zorgt ervoor dat de keuze voor jou wordt gemaakt. Dus als je over vrijheid praat is het net als je over vlinders praat er zijn nogal wat soorten. Zo zijn er dag en nachtvlinders en zo is er evidente vrijheid en verborgen vrijheid. In dit interview wil ik vrijheid om te handelen behandelen.

Je wilde toch ook praten over je persoonlijke ervaring, een gedwongen opname is toch een substantiële inperking van je vrijheid ?

Ja en nee, natuurlijk je wordt opgepakt en al je rechten worden ontnomen. Tegelijkertijd gaat dit in het belang van jezelf en de gemeenschap. Maakt niet uit of ik het er mee eens ben. Wat me vooral opviel is de onvrijheid van de doktoren en verpleging, zij zijn gevangen in een systeem van protocollen die de beste zorg garanderen en die zorg is medicatie. Mijn vrijheid bestond er in het begin uit, dat ik de medicatie stiekem uitspuwde. Bij opname kreeg ik een antipsychoticum en een tranquilizer, het voelde als kauwgom in mijn hoofd (het vertraagde mijn denken) en ik besloot niets meer in te nemen. In mijn dossier staat overigens dat mijn toestand opknapte met medicatie, die ik dus niet nam. Vervolgens begon ik mijn medicatie te weigeren, dit mag in eerste instantie. Maar na twee weken dreigde de dokter met gedwongen medicatie. Ik heb toen mijn vrienden en familie moeten mobiliseren om dit van tafel te krijgen. Ik ben namelijk van nature, opgewekt, druk en chaotisch. Mijn hele leven al. Eindelijk gunden ze me mijn vrijheid om geen medicijnen te nemen. Wie heeft hier nu de meeste vrijheid ?

Die vraag stel je aan mij ?

Nee aan de lezers, volgens mij heb ik mijn vrijheden goed ingezet en uiteindelijk heeft mij dat weer de vrijheid opgeleverd; ontslag. Vorige week is mijn Rechtelijke Machtiging afgelopen. Nu ben ik dus weer een vrije burger net als ieder ander. De artsen bleven tot het einde van de opname medicatie adviseren, terwijl ik mezelf al die tijd prima heb gevoeld. Ze verklaarden me ook ‘genezen’. En ze bleven vasthouden aan hun diagnose aspecifieke psychose. Ik wist wat er gebeurde en dat het raar was, maar ook wist ik dat het erbij hoorde zogezegd. Wat me dus bovenmaats verbaasde is de tunnelvisie van de artsen die automatisch gaan behandelen. Toen ik in de ambulance werd afgevoerd dacht ik nog: ‘ik leg het ze wel uit’. Nee, dus, dat merkte ik toen ze me isoleerden en toen realiseerde ik me dat er een nieuw hoofdstuk begon en ik was blij.

Waarom was je blij ?

Op de een of andere manier voelde ik dat dit erbij hoorde en de gehele performance relevantie en impact gaf. Ik was in een speciale bewustzijnstoestand en ik ‘zag’ alles. Het vreemde is dat ik steeds wist wat ik moest doen. Ik begrijp dat niemand me begreep, maar toch op dat moment wist ik dat het goed zou komen. Geen moment aan getwijfeld, mijn vrouw heeft het veel zwaarder gehad. Haar man werd plotseling weggeplukt en niemand geloofde haar, omdat ze mij bleef steunen. Zonder haar had ik het nooit gered. In die zin zijn we getraumatiseerd en ons vertrouwen in de medemens heeft een deuk opgelopen. In feite wist ik dit op intellectueel niveau allang, maar als je het zelf meemaakt is het toch anders. Tegelijkertijd zijn er ook hele mooie dingen gebeurd en ben ik er beter uit gekomen. Heb nu meer zelfvertrouwen. Het hoeft allemaal niet meer zo nodig. Het lijkt erop of het visioen eerder mijn ogen heeft geopend voor de werkelijkheid dan dat het mijn werkelijkheid heeft vertroebeld. Dit is dus iets positiefs en dat is het verhaal dat ik wil vertellen. Merk ook dat veel mensen iets dergelijks hebben meegemaakt in hun leven; iets ‘bovennatuurlijks’ of heel ‘toevalligs’ dat hun leven heeft veranderd. Zo vreemd is het dus niet, toch erkent ons zorgsysteem dit fenomeen niet; alles dient ‘genezen’ te worden, zelfs dat wat kan ‘genezen’. Dit is vanuit mijn medische achtergrond de interessantste constatering: we verstoren het zelfgenezend vermogen van het ‘onbegrijpelijke’ door het kost wat kost begrijpelijk te maken.

Als je iets niet begrijpt hoeft het niet slecht te zijn ?

Of goed, als je iets niet begrijpt, begrijp je het niet en is een oordeel altijd triviaal. Als je het wel begrijpt moet je het ook uit kunnen leggen. Dit is een proces met nogal wat ruis. Kijk naar de populistische politici, ze begrijpen het op hun manier en hebben op punten gelijk en ongelijk. De gevestigde orde heeft haar gelijk nooit hoeven te beargumenteren, alleen verdedigen en de vernieuwers ontmaskeren en verduisteren dan weer opnieuw met idealen. Het is een Babylonische spraakverwarring, waarin zaken worden gedaan die we allemaal begrijpen. Geld verdienen, aandacht trekken, macht verwerven en natuurlijk sex, drugs en rock and roll. Waar is de wetenschap, waar is het geloof en waar zijn de kunsten ?

Uit elkaar gespeeld door de commercie ?

Uit elkaar gespeeld inderdaad, maar meer nog heeft de wetenschap in haar onbeschrijfelijke arrogantie en ijdelheid de andere twee monddood gemaakt om vervolgens hun positie in te nemen. We geloven nu in harde feiten en wetenschappelijk onderzoek, we hebben de wereld effectief onttovert en zijn zelf tovenaar geworden. We goochelen met bewijzen en cijfers dat het een lieve lust is, net zoals vroeger de clerus fantastische bewijzen en gevolgtrekkingen uit de bijbel haalden ten eigen baten. Zo zijn wij mensen nu eenmaal, neemt niet weg dat de wetenschap veel bereikt heeft en dat het geloof prachtige bouwwerken heeft opgeleverd. Daar kunnen we van genieten, ons erover verwonderen, maar het bewijst niets.

Het bewijst dat er patronen zijn en dat de samenleving zich ontwikkeld.

Ja, maar dat zie je overal om je heen. Wat ik wil zeggen is dat geloof, wetenschap en kunst drie bloemen zijn van dezelfde plant; de mens en dat er vele soorten bloemen zijn. Vele soorten bloemen met ieder hun eigen zaad.

Wat is dan het zaad ?

Vormen en ideeën. Als er iets doorgaat is dat het en dat veranderd weer als het ontkiemt. Bob Dylan is een grote bloem voor mij met veel zaad, maar dat gebruik ik op mijn eigen manier. Een manier waar Bob het waarschijnlijk niet mee eens is. Kan niet anders, mensen maken overal hun eigen ding van, maar er zijn wederom patronen en die liggen in de betekenis en positie van het zaad.

Praat eens iets minder in parabels

Ik hou van parabels en metaforen. Ze geven betekenis net als sprookjes. Betekenis is de voeding van ons bewustzijn. We zoeken overal betekenis. Dus bijvoorbeeld Bob Dylan vertegenwoordigt voor mij betekenis en die betekenis kan ik onderzoeken. Deze betekenis veranderd bovendien door de tijd. Je groeit samen op. Denk dat veel mensen dat met Dylan hebben, maar dit geldt natuurlijk universeel. Betekenis is wat we zoeken in onze idolen en in die zin is dat het zaad van de bloemen; de uitzonderlijke mensen.

Wil je zelf ook een bloem zijn ?

Natuurlijk, maar bovenal wil ik bloeien; leven. Eerlijk gezegd heb ik niet zoveel te wensen. Voel me nu prima en ik denk dat stadsgeneeskunde een grote toekomst heeft. Dat heeft tijd nodig en ik werk nu drie dagen in de wijk. Dat is leuk omdat het nu weer ergens heen gaat. De afgelopen jaren waren vooral overleven en nu zijn er volgens mij kansen volop. Wat ik heb meegemaakt heeft me feitelijk met beide benen op de grond gezet. Daar ben ik dankbaar voor, vind het lullig om te zeggen. Dankbaarheid en trots zijn een beetje loze emoties vond ik altijd. Maar ze horen erbij hè. Liever een mens met alles erop en eraan dan een ‘vrij mens’. We moeten het er maar mee doen.