De Analoge Revolutie

Samen de straat opruimen als plezierige analoge bezigheid...

Zowel de industriële als de digitale revolutie zijn niet voor niets revoluties genoemd. Beide hebben ons leven ingrijpend veranderd. We hebben ons ontworsteld aan de grillen van de natuur en ons lot in eigen hand genomen, althans zo lijkt het. We hebben het beter dan ooit, materieel gezien en toch wringt er iets. Dat wat voor onze voorouders het absolute ideaal zou zijn blijkt toch iets anders in elkaar te zitten. Je hoort vaak, 'vroeger was het simpel we hadden minder keuzes’. Of dat zo is vraag ik me af, maar ik vermoed dat er iets anders aan de hand is. onze voorouders hadden het vast niet makkelijker. Ze hadden elkaar nodig om te overleven en dat ging er niet zachtzinnig aan toe. Wij hebben het comfortabel en toch verlangen we naar de simpele genoegens van vroeger inclusief ontbering. Tegelijkertijd vermoed ik dat de meesten onder ons als het er op aan komt moeilijk afscheid kunnen nemen van het huidige comfort en gemak. We zitten net als onze voorouders vast in een tijd en iedere tijd kent andere problemen. Successen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Toch is er volgens mij wel iets wat je erover kunt zeggen. Terug naar onze voorouders zo’n vierhonderd jaar geleden, alles was toen nog analoog en handgemaakt. We waren helemaal verbonden met de analoge ruimte om ons heen. Reizen ging langzaam en was avontuurlijk. Dat is de ruimte waar we al sinds het begin van ons bestaan in leven. De twee genoemde revoluties hebben dat grondig doorbroken. Massaproductie, massaconsumptie, massacommunicatie, bureaucratie en het internet hebben afstand gecreëerd tussen mensen en de analoge inbedding gefragmenteerd. Enerzijds zijn we meer verbonden dan ooit, maar die verbinding is meer en meer digitaal en op afstand. De samenleving is als het ware geatomiseerd, mensen zijn losgeweekt van hun lokale omgeving, straat, wijk, stad. Dit was van oudsher onze analoge worteling; plaats en cultuurgebonden. Deze ontworteling geldt in hogere mate voor het welvarende hoogopgeleide deel van de bevolking. In algemene zin kun je zeggen dat de individualisering van de samenleving over de algehele linie een versnippering van het relationele heeft veroorzaakt.

Zowel in het bedrijfsleven als bij de overheid gaat het om functies; alles en iedereen dient inwisselbaar te zijn. Mens zijn is sluipenderwijs gekoppeld aan functioneren en productiviteit. Mens zijn doe je maar in je vrije tijd was het credo vanaf de industriële revolutie. Geld betekende een beter leven en om geld te krijgen moest je werken. De fabrieken moeten draaien en als ze eenmaal draaien is er geen weg terug. Hetzelfde geldt nu voor de digitale wereld. We hebben deze ontwikkeld en met grote investeringen opgestart; stilzetten gaat niet lukken. Niemand heeft er baat bij. Er is dus geen weg meer terug, we moeten vooruit. Daarom denk ik dat de volgende revolutie een analoge revolutie gaat worden. De directe analoge interactie tussen mensen is de beste computer die we hebben. Het is een computer die problemen in de praktijk oplost. We zijn een sociale soort en als we goed samenwerken maken we elkaar beter. Ik heb het vaak gezegd hulp is wederzijds. Het meest bevredigende in mijn werk is het samenwerken met mensen. Het is emotioneel, ingewikkeld maar met een positieve instelling kom je samen verder dan je ooit had kunnen denken. Wij mensen geven elkaar zin en maken zo het leven betekenisvol. De romantische liederen van Ramses Shaffy en velen anderen drukken dit goed uit. Als je naar de geschiedenis kijkt zie een grillig verloop waar zowel de ‘slechten als de ‘goeden’ een bijdrage aanleverden. We doen allemaal mee, als je terugkijkt zie je wat er is gebeurd, maar als je er middenin zit gebeurt er van alles.

De belangrijkste reden dat we aan de voorvond staan van een analoge revolutie is het simpele feit dat we snakken naar analoge interactie en analoge bedding. We zijn immers biologische wezens en al miljoenen jaren op deze aarde. Ons modern leven herbergt inmiddels de grootste risicofactoren voor ziekte, te weten; eenzaamheid, stress, weinig bewegen en slecht eten. We hebben elkaar simpelweg keihard nodig.

Een voorbeeldje. Het is vastgesteld dat onze chromosomen in 0,2 sec een partner kiezen in een analoge ontmoeting. Dit gebeurt grotendeels onbewust. Bij digitaal daten kunnen onze chromosomen niet kiezen en dus zijn er nogal wat teleurstellingen als je bij internet daten je ‘date’ analoog ontmoet. Onze verre voorouders zagen zichzelf als magische wezens in een magische wereld en eerlijk gezegd denk ik dat ze dichter bij de waarheid zitten dan wij nu. Onze wetenschappelijke zoektocht heeft ons wonderbaarlijke kennis en zaken opgeleverd maar de ‘steen de wijzen’ hebben we niet gevonden. We weten niet waarom we op aarde zijn en we weten ook niet waar we vandaan komen en waar we heen gaan. We weten het slechts van onze atomen, die blijven en verspreiden zich, ieder mens heeft atomen in zich van vorige levende wezens en van de sterren.

Het grote probleem van interactie met een robot is dat deze geen chromosomen en cellen heeft en qua complexiteit niet in de schaduw kan staan van een levend wezen. De robot kan ons echter zeer goed voor de gek houden, want het produceert analoge interactie op een digitale manier. Dat heet de user interface die moet zo veel mogelijk lijken op normale communicatie. Dan krijg je dus pratende en bewegende computers. Zoals ik al betoogde is dit niet te stoppen, maar wel te bufferen. We kunnen de analoge mens tot mens omgang gaan waarderen als een twee wegsysteem. Je hoort het ook veel terug van vrijwilligers, die het werk doen omdat ze er zo veel voor terug krijgen. Wat dat precies is, dankbaarheid, een lach, het gevoel dat je iets voor iemand kunnen betekenen. Het is een mix. Persoonlijk heb ik heel veel geleerd van juist de mensen die in de ‘shit’ zitten. De gesprekken zijn directer en emotioneler. Je groeit ervan als mens.

Er zijn volgens mij voldoende ‘tekens’ dat er een analoge revolutie in de lucht hangt die het in zich heeft de menselijke maat te herstellen. Het zal sowieso een langzame revolutie zijn. Het huidige systeem dient haar greep te versoepelen op het alledaagse bestaan en dat zal met grote en stoten gaan.. De tendens op dit moment is dat de overheid haar greep wil verstevigen. Dat lijkt me op de lange termijn niet houdbaar. We moeten. op de lange termijn kunnen vertrouwen op onze basis; sociale analoge interactie. Vrijheid is voor mij niet dat je als individu kunt zeggen wat je wilt in de media, maar dat je kunt zeggen als mens wat je wilt in je directe omgeving. Dus ja we moeten elkaar accepteren zoals we zijn. De basis van iedere relatie is vertrouwen. Om dat op te bouwen moeten we met elkaar omgaan en praten over wie we zijn, waarvan we dromen. Hoe we het willen realiseren. Dus net als we ruimte moeten gaan geven aan de natuur in de stad moeten we ook ruimte gaan geven aan onze eigen natuur. We moeten onszelf gewoon weer opnieuw als mens leren kennen in deze nieuwe tijd na twee ontwrichtende revoluties. Dat wordt de analoge revolutie; weer mens worden in de technocratische jungle. De weg terug naar de bron waar we vandaan komen; het wonder en mysterie van het leven. Halleluja zou ik zeggen; een wenkend perspectief waarbij we natuurlijk ook de aarde moeten redden waarop we leven.