Het begrip Natuur

‘We moeten meer aandacht geven en waarde hechten aan de natuur.’ Ik hoor dit regelmatig in vele variaties, waarin de natuur buiten onszelf wordt geplaatst. Technisch gesproken zijn wij zelf natuurlijk onderdeel van de natuur. We komen eruit voort en keren erin terug. Niemand zal dit ontkennen. Maar zo praten we er niet over. We plaatsen cultuur en natuur als vanzelf tegenover elkaar alsof cultuur geen onderdeel is van natuur. Cultuur, steden, taal, muziek horen bij ons fenotype, de manifestatie van ons genotype in de wereld. Net als een mierenhoop en het sociaal gedrag der mieren deel is van het mierenfenotype. Ik weet het. Er rest een discussie over wat erfelijk is en wat aangeleerd. Deze discussie doet niets af aan mijn punt dat alles onderdeel is van de natuur. Ook het aangeleerde deel, waar zou het anders bij horen.

Iedere blinde kip kan zien dat we anders met de aarde en elkaar moeten omgaan. Wetenschappers trekken aan de noodklok en toch gaan we gewoon voort of het allemaal wel meevalt. Volgens mij komt dit door de subjectief – objectief scheiding. We hebben altijd de natuur bestudeerd op een objectieve wijze, alsof we er boven zweefden. Alsof we er geen onderdeel van uitmaakten. Alsof wij alwetend zijn.

Volgens mij zijn er weinig filosofen en wetenschappers die dit zullen ontkennen. Dus waarom lullen we dan in het alledaagse leven zo krom over het begrip natuur. Ik heb een voorstel. Alles is natuur. Je zou dus het geheel, alles wat bestaat natuur kunnen noemen. Je kan dan het onderscheid maken tussen levende natuur en dode natuur. Dode natuur en levende natuur spelen samen, maar vooruit. Stadsgroen zou voortaan levende stadsnatuur heten en wij zouden er onderdeel van zijn. Hiernaast is er de dode stad; gebouwen en rotsen. Allemaal natuur. De bodem leeft en het water krioelt van leven. De bewoners van een stad zijn automatisch onderdeel van de cyclus van deze levende natuur van een stad.

Het is even wennen We zien onszelf gedachteloos als ‘boven’ of zelfs ‘los’ van de natuur. Wij kunnen immers denken, praten, dragen kleren en zijn ons van onszelf bewust. Wij zijn door God uitverkoren was tot voor kort de gedachte en dat is doorgesijpeld tot in deze tijd. Inmiddels beseffen we dat dieren ook emoties en pijn kennen. We verschillen niet zo heel veel van dieren qua gedrag. Nu de simpele vraag; hoe kunnen dieren pijn voelen als ze niet bewust zijn?

Ik zou het niet weten. Als een automatische reflex die pijn doet. Kan niet volgens mij. Dus ja, dierenleed bestaat en dieren zijn er niet perse voor ons. Als je er eenmaal op gaat letten zie je een Babylonische spraakverwarring op alle fronten. Het is een compleet verknipt gebeuren waar ieder weldenkend mens de absurditeit vanaf ziet druipen. Bezit van grond is een onderlinge afspraak tussen mensen vastgelegd in het kadaster. Is die grond dan plotseling van jou en alles wat erop leeft. Dat is nog steeds de gedachte bij veel mensen.

Wij moeten de natuur beschermen. Een arrogantie zonder maat. Het is de natuur die ons beschermd, we zijn zoals we zijn door miljarden jaren van evolutie. En nu zouden we het beter kunnen dan die natuur..

Halleluja, we kunnen het hooguit verkloten. De natuur geeft ons de ruimte en mogelijkheden waarbinnen we kunnen opereren. Als de natuur er niet is, zijn wij er ook niet. Natuur is erg inclusief en er gaat niets verloren behalve levens en soorten. Wij zijn niet heilig. Er is geen natuurwet die ons beschermt. De natuur kent evolutie dat betekent dat alles verandert en zich aanpast. Niets lijkt voor eeuwig. Misschien de natuurwetten, maar ook dat kunnen we niet weten. De natuur is groter dan God. Het lijkt er immers veel meer op dat de natuur God heeft geschapen.

Op het platteland verandert de tegenstelling natuur en landbouw. Alles wat leeft is natuur, ook de boer. Het is eenvoudig te zien dat het begrip kwaliteit van de levende natuur nu het allerbelangrijkste criteria wordt. Hierin zit de kwaliteit van ons leven verdisconteerd. Ik geef toe, het is even wennen, maar het is vele malen logischer. Dieren in kinderboeken beïnvloeden de communicatie met dieren en dus beïnvloeden ze het ecosysteem. Kwaliteit van de ecosystemen hoort bij landbouw en boeren werken hier samen met de natuur in plaats van het exploiteren en naar de hand zetten. Dat laatste is niet duurzaam en gaat een keer mis.

Dieren zijn bewust. Hoe kunnen ze anders pijn voelen en wat heeft diervriendelijkheid anders voor zin. Schimmels kunnen denken, anders dan wij maar net zo vernuftig. Dat zijn een paar inzichten onder wetenschappers en dus over zo’n 50 jaar (als de boel niet in elkaar dondert) algemeen goed. Alles begint bij anders naar dingen kijken en er dus ook anders over gaan praten. Dus bij deze alvast een oefening richting het toekomstige natuur begrip

De natuur en ook wijzelf zitten vol buffers. Onze homeostase (evenwicht in ons lichaam) is van een wonderlijke vernuftigheid en samenspel. We zijn ook niet alleen. De meeste bacteriën en virussen helpen ons.. Onze huid en onze darmen zitten vol bacteriën, meer dan we lichaamscellen hebben. We zijn eerder een verzameling dan een individu. De omgeving bepaalt onze individualiteit niet wijzelf. 'De omgeving van de mens is de medemens', een dichtregel van Jules Deelder.. Wij beleven de illusie een individu te zijn. Begrippen als autonomie, vrije wil, verantwoordelijkheid veranderen per context.

Zorgen voor een gezonde omgeving voor zowel onszelf als de natuur is de grootste uitdaging in de toekomst. Wij mensen kunnen zeker niet alles genezen of oplossen. Als we dat denken scheppen we onrealistische verwachtingen en creëren sowieso collaterale schade. De focus zou dienen te liggen op het herstellen van natuurlijke buffers. Onze sociale interactie, de ecosystemen waarin we leven. Er zullen dus nieuwe wetten nodig zijn, nieuwe eigendomsregels of beter gebruiksregels. Hoe we daar gaan komen en waar we precies uitkomen? Ik zou het niet weten, maar wel dat we naar een nieuw begrip van de natuur bewegen.