Reactiesnelheid

Ping, weer een appbericht, een reactie of wat dan ook. Even kijken op de telefoon? Het is bijna niet te negeren, toch ff reageren. Niet iedereen doet dat. Sommige mensen reageren niet op een Whatsapp of email. Er zijn dus mensen die dat durven of gewoon niet doen. Persoonlijk voel ik me erg bezwaard om niet te reageren. Dat voelt niet goed. Ik heb dan ook geen honderden appjes per dag en het is vaak werk of familie gerelateerd. Praktisch dus, maar toch.

Ik zit ook op sociale media; twitter, facebook en linkedin. Ook weer werk gerelateerd, althans dat hou ik mezelf voor. Het is nodig om gezien te worden en te netwerken. Daar komen dus ook reacties en al die reacties moet ik wat mee voor mijn gevoel. In ieder geval een like of zo. Dit alles zorgt ervoor dat ik vaak wordt afgeleid op een dag. Ik begin mensen die niet reageren steeds beter te begrijpen. Als je eenmaal gaat reageren moet je blijven reageren want anders gaan mensen zich zorgen maken of worden boos. Het is allemaal heel begrijpelijk. Toch is de rust en onbereikbaarheid van vroeger volledig verdwenen. Toen ik 40 jaar was kocht ik mijn eerste mobiele telefoon. Nu zo’n 20 jaar later heb ik er meer dan tien versleten en de laatste zijn altijd weer beter dan de vorige.

We appen en sturen persoonlijke berichtjes via platforms, maar telefoneren minder. Groepsapps zijn handig en toch zorgt dit alles er indirect voor dat we altijd aanstaan. Ten alle tijden kan een appje met een piepje ergens binnensluipen. Ik merk aan mezelf dat het mijn wereld heeft veranderd en dat het idee van onbereikbaarheid zowel angstaanjagender als verleidelijker is geworden. Afhankelijk van je gemoedstoestand op dat moment. Wat ik ook merk dat dit vooral pas de laatste jaren echt als een probleem wordt gezien. En ik voel nu ook beter dan vroeger hoe ontregelend een telefoon kan werken. Het verstoort de concentratie van mensen, maakt ze onzeker. Echter het geeft ze ook ongekende mogelijkheden, die er voorheen niet waren.

Telefoon wegleggen en op stil is de enige manier dit te weerstaan. En dan nog heb ik allerlei reflexen omdat ik zo gewend ben mijn telefoon altijd bij me te hebben. Ziekelijk als je erover nadenkt en als je mensen op straat met hun telefoon bezig ziet.

Dit hoort bij een nieuwe technologie. De voordelen zijn de reden dat we het willen en de nadelen merken we pas achteraf. Bezie de auto. We proberen nu auto’s te maken zonder schadelijke effecten voor het milieu. De auto laten staan is stukken lastiger. Net als de smartphone zijn we er sluipenderwijs afhankelijk van geworden. Het is onderdeel van onze cultuur, terwijl auto’s voor de grote massa krap 100 jaar bestaan.

Mensen gewennen zich snel aan nieuwe zaken. De weg terug verdwijnt want het oude wordt verdrongen door het nieuwe. Zoals de smartphone in deze eeuw onze sociale relaties en aandacht heeft gekolonialiseerd zo heeft de auto in de vorige eeuw onze steden gekolonialiseerd. Beide innovaties gaan ten koste van rust en ruimte voor menselijke interactie en relaties. We zijn meer bereikbaar dan ooit maar lijken verder van elkaar verwijderd dan voorheen. Door de drukte en overlaad aan informatie verliezen we elkaar uit het oog.

Gezamenlijk onze gemeenschappelijke ruimte de-kolonialiseren zou een oplossing kunnen zijn. Dit betekent, auto’s uit de wijken en plek voor natuur, spel en ontmoeting. Telefoons uit de scholen en publieke ruimte. Als ik het geheel nu bezie vrees ik dat dit voorlopig niet gaat lukken met de auto’s en de telefoon. Onze toekomst wordt bepaald door de keuzes van vandaag.

Onze vroegere keuzes hebben de reactietijd verkort, maar de moeilijke beslissingen voor de lange termijn krijgen niet meer de volledige aandacht. Dit geeft ons dus juist minder reactietijd om het tij te keren. We zijn immers continu afgeleid door de korte termijn. De problemen die nu spelen en waar we wat aan moeten doen.

Zie ik dit te somber in? Zijn de voordelen van de telefoon en de auto veel groter dan de nadelen? Feit is dat we nooit uit onszelf met iets zijn gestopt. We zijn er altijd toe gedwongen. Dan pas richt onze creativiteit zich op het nieuwe in plaats van het verbeteren en behouden van het oude.